Yüksek Rakımda Spor

Yüksek Rakımda Spor

Pek çok yerleşim yerinin seviyesinden yüksek alanlar spor yaparken bizi daha zorlar. Ancak sonucunda daha güçleniriz.
Deniz seviyesinden yüksek irtifaya çıkıldıkça havanın nem, ısı ve yoğunluğunda azalma görülür. Hava sıkıştırılabilir bir madde olduğu için, havanın ağırlığı deniz sevisinde maksimumdur, yükseğe doğru çıkıldıkça basıncı azalır. Rakım yükseldikçe atmosfer basıncı ve oksijen oranı azalır. Hava sıcaklığı düşer. Bu durumda vücut, oksijen basıncının azalışını telafi etmek için birtakım fizyolojik değişimler gösterecektir. Vücudunuz yüksekliğe daha uyum göstermemişse baş ağrısı, bulantı, nefes darlığı ve çarpıntı yaşayabilirsiniz.

Yüksek yerde oksijen az olduğu için kan temizlenir ve soğuk havada daha fazla kalori harcanır. Vücut kendi iç dengesini oluşturarak soğuğa karşı dayanıklı hale gelir. Yüksek irtifada, vücutta gerçekleşen değişim kişiden kişiye değiştiği için bu süreçte kendi vücudumuzu tanıyor olmamız önemlidir.

Yüksek rakımlı bölgelerde oksijen daha az olduğu için vücuttaki kan hemoglobin miktarını artırır ve kan vücutta daha iyi depolanır. Bu da hem fizyolojik gelişimi hem de egzersiz performansını daha çok arttırır. Teorik olarak yüksek irtifada yapılan antrenmanlar deniz seviyesinde yapılanlardan daha hızlı fizyolojik değişimlere neden olur.

Hemoglobinin oksijenle doyumunun % 98’den %87’ye düşmesi organizmayı anlamlı düzeyde etkilemese de (3.048 metreye kadar), daha yüksek rakımlarda insan metabolizması bu şartlardan etkilenir.

Yüksek irtifa-performans ilişkisine fizyolojik olarak baktığımızda; yüksek rakımda havadaki oksijen miktarı deniz seviyesine göre daha düşüktür. Vücut bu düşük oksijenli ortama uyum sağlayabilmek için daha fazla EPO (eritropoietin) yani kan hücreleri yapımını uyaran hormon salgılar. Bu hormon da kandaki alyuvar sayısını, yani kandaki oksijen miktarını artırır. Egzersiz sırasında kaslara daha fazla oksijen temini sağlanır. Ayrıca yorgunluk maddesi olan laktat (laktik asidin sodyum potasyum tuzu) birikimi gecikmiş olur.

4000 m yükseklikte, her solukta deniz seviyesine kıyasla yaklaşık % 40 daha az oksijen bulunur.

Vücut alışık olmadığı için başlarda oksijen azalmasından kaynaklı nefes almada zorluk yaşansa da sağlam bir adaptasyon sürecinden sonra kırmızı kan hücrelerinde artış meydana geldiği için akciğerlerinize oksijen taşıyacaktır.